LA02.125_Vận dụng quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam
1. Mục tiêu nghiên cứu
– Khả năng và cách thức vận dụng quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của NHNN nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu cơ bản của CSTT là ổn định lạm phát và tăng trưởng kinh tế bền vững.
– Đề xuất các giải pháp, kiến nghị vận dụng quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của NHNN.
Câu hỏi thường trực đối với các nhà điều hành và hoạch định chính sách lãi suất tại Việt Nam hiện nay là loại lãi suất nào được chọn làm LSCS và mức lãi suất nào là tối ưu cho nền kinh tế nhằm đảm bảo ổn định lạm phát và đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế.
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, luận án sẽ tập trung nghiên cứu những nội dung chính sau đây:
– Làm rõ các vấn đề lý luận về quy tắc Taylor, các thành tố của quy tắc và tác nhân ảnh hưởng đến độ chính xác của các thành tố đó ảnh hưởng đến việc tính toán mức LSCS. Các mô hình dạng quy tắc Taylor.
– Nghiên cứu kinh nghiệm phân tích và vận dụng quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của một số NHTW trên thế giới, từ đó đúc kết bài học kinh nghiệm cho Việt Nam và các điều kiện chính yếu để vận dụng quy tắc Taylor đối với các NHTW.
– Phân tích thực trạng của chính sách lãi suất của NHNN từ năm 2000 đến năm 2015 bằng quy tắc Taylor để giải thích những hợp lý và bất hợp lý của chính sách lãi suất. Nghiên cứu sinh đã sử phương pháp tính toán không hồi quy và phương pháp hồi quy bình phương nhỏ nhất (OLS) với mô hình kinh tế lượng ba biến. Đồng thời luận án sử dụng mô hình VAR (Vector AutoRegressive) để phân tích sự tác động lẫn nhau giữa các biến lãi suất, lạm phát và tăng trưởng kinh tế và áp dụng phương pháp mô phỏng ngẫu nhiên để tính toán giá trị tối ưu của hàm tổn thất trên cơ sở các hệ số giả định của quy tắc Taylor để tìm ra CSTT tối ưu của Việt Nam trong giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2015. Bên cạch đó, luận án cũng sử dụng phương pháp hồi quy TSLS (Two-stage least square) để xác định mối quan hệ giữa lãi suất và tổng phương tiện thanh toán M2. Trên cơ sở phân tích định lượng thực trạng chính sách lãi suất bằng quy tắc Taylor, tác giả đưa ra kết luận về hiệu quả của việc vận dụng quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của NHNN và các khuyến nghị cần áp dụng nhằm hoàn thiện chính sách lãi suất giúp ổn định lạm phát và duy trì tăng trưởng kinh tế.
– Nghiên cứu thực trạng của chính sách lãi suất của NHNN qua các đặc điểm, những thành công và bất cập của cơ chế điều hành lãi suất, nêu bật các thuận lợi và khó khăn khi vận dụng quy tắc Taylor ở Việt Nam đối chiếu với các điều kiện vận dụng quy tắc Taylor, qua đó đề xuất các giải pháp cơ bản để vận dụng quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của NHNN.
Với nội dung nghiên cứu đã được định ra ở phần trên, luận án cần trả lời được các câu hỏi sau:
– Thực trạng chính sách lãi suất của NHNN giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2015 có tuân theo quy tắc Taylor? Các bằng chứng phân tích qua dữ liệu?
– Loại lãi suất nào được đề xuất là LSCS của NHNN thông qua phân tích chính sách lãi suất bằng quy tắc Taylor?
– NHNN vận dụng quy tắc Taylor như thế nào trong cơ chế điều hành lãi suất nhằm đạt được hai mục tiêu cơ bản của CSTT là ổn định lạm phát và tăng trưởng kinh tế? Các điều kiện khi vận dụng và giải pháp đề xuất?
– Liệu các nhà hoạch định chính sách có thể sử dụng kết quả nghiên cứu khi ra quyết định CSTT trong sự phối hợp với các chính sách vĩ mô khác nhằm đạt được sự ổn định trong CSTT nói chung thông qua một quy trình chủ động quyết định về lãi suất và một cơ chế công bố thông tin minh bạch về CSTT?
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận án là sự vận dụng của quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của NHNN.
Phạm vi nghiên cứu về nội dung:
– Lý luận chung về quy tắc Taylor. Vai trò của quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của NHTW.
– Kinh nghiệm phân tích và vận dụng quy tắc Taylor của các NHTW Mỹ, Châu Âu, Anh, Úc và Nhật trong việc hoạch định và điều hành chính sách lãi suất.
– Các điều kiện áp dụng, thuận lợi và khó khăn khi vận dụng quy tắc Taylor tại Việt Nam.
– Các phương pháp phân tích chính sách lãi suất sử dụng quy tắc Taylor.
Phạm vi nghiên cứu về thời gian: trong thời kỳ từ năm 2000 đến năm 2015. Số liệu được đưa vào phân tích và kiểm chứng quy tắc Taylor tại Việt Nam của luận án được thu thập từ quý I năm 2000 đến quý IV năm 2015. Do nền kinh tế Việt Nam từ năm 2000 trở đi từng bước hội nhập với nền kinh tế trong khu vực và trên thế giới.
Do đó, phạm vi nghiên cứu trong khoảng thời gian từ năm 2000 đến năm 2015 này sẽ sát với thực tế hơn và kết quả phân tích mang tính ứng dụng cao. Các giải pháp đề xuất dựa trên định hướng phát triển kinh tế xã hội và CSTT đến năm 2020.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các từ viết tắt, danh mục các bảng, danh mục các hình, danh mục các công trình công bố, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, nội dung của luận án bao gồm bốn chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quy tắc Taylor và vai trò quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của ngân hàng trung ương – Sự vận dụng ở các nước và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Chương 1 trình bày phần lý thuyết cơ sở tổng quan về quy tắc Taylor nhằm khái quát hóa các đặc tính của quy tắc Taylor, các thành tốcủa quy tắc và các dạng phát triển của quy tắc Taylor đưa ra bởi các học giả kinh tếtrên thế giới, các mô hình kinh tế lượng dạng quy tắc Taylor và phương pháp phân tích kinh tế lượng. Bên cạnh đó, chương 1 cũng đề cập đến vai trò của quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của NHTW, kinh nghiệm vận dụng quy tắc Taylor trong chính sách lãi suất của NHTW các nước và bài học thực tiễn cho Việt Nam. Tác giả cũng trình bày các điều kiện cơ bản nhất để có thể vận dụng quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của một NHTW, các thuận lợi và khó khăn khi áp dụng quy tắc Taylor ở Việt Nam.
Chương 2: Phương pháp phân tích thực trạng chính sách lãi suất của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bằng quy tắc Taylor. Nội dung chương 2 trình bày chi tiết các phương pháp và kỹ thuật tính toán trong phân tích định lượng với các mô hình, phương pháp hồi quy, biến sử dụng với hai phương thức là tính toán thông thường là hồi quy với các mô hình kinh tế lượng. Đây là cơ sở để tiến hành phân tích thực trạng lãi suất của NHNN được trình bày ở chương 3.
Chương 3: Thực trạng cơ chế điều hành lãi suất của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam qua phân tích bằng quy tắc Taylor. Trên cơ sở phân tích dữ liệu kinh tế vĩ mô của Việt Nam giai đoạn năm 2000 – 2015 bằng phương pháp tính toán thông thường không hồi quy và phân tích kinh tế lượng theo mô hình quy tắc Taylor, luận án trình bày các điểm hợp lý và bất hợp lý cơ chế điều hành lãi suất của NHNN, từ đó xác định khả năng vận dụng quy tắc Taylor của NHNN. Bên cạnh đó, luận án cũng trình bày những thành công và hạn chế chính sách lãi suất của NHNN làm cơ sở đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả và tính minh bạch của cơ chế điều hành lãi suất của NHNN.
Chương 4: Các giải pháp cơ bản vận dụng quy tắc Taylor trong cơ chế điều hành lãi suất của NHNN. Thông qua việc phân tích thực trạng chính sách lãi suất, khả năng ứng dụng quy tắc Taylor của NHNN và các bài học từ sự vận dụng quy tắc Taylor của các NHTW trên thế giới cũng như các điều kiện cần thiết để có thể vận dụng quy tắc Taylor ở Việt Nam, luận án đề xuất các giải pháp cơ bản nhằm góp phần nâng cao hiệu quả cơ chế điều hành lãi suất của NHNN, đảm bảo thực hiện tốt hai nhiệm vụ cơ bản của một NHTW là ổn định lạm phát và duy trì tăng trưởng kinh tế bền vững.
