LA33.014_Tư tưởng triết học Trần Nhân Tông
Trong söï nghieäp ñoåi môùi ñaát nöôùc do Ñaûng vaø nhaân daân ta khôûi xöôùng vaø tieán haønh, cuøng vôùi nhieäm vuï phaùt trieån toaøn dieän caùc lónh vöïckinh teá, chính trò – xaõ hoäi, khoa hoïc vaø coâng ngheä, giaùo duïc vaø vaên hoùa, ñaëc bieät laø ñaåy maïnh söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa nhaèm “xaây döïng nöôùc ta thaønh moät nöôùc coâng nghieäp coù cô sôû vaät chaát – kyõ thuaät hieän ñaïi, cô caáu kinh teá hôïp lyù, quan heä saûn xuaát tieán boä, phuø hôïp vôùi trình ñoä phaùt trieån cuûa löïc löôïng saûn xuaát, ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cao, quoác phoøng, an ninh vöõng chaéc” [21, tr. 18], chuùng ta coøn coù moät nhieäm vuï heát söùc quan troïng ñoù laø “xaây döïng và phát triển neàn vaên hoùa Vieät Nam tieân tieán, ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc”, töông xöùng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá – xaõ hoäi. Ñoù cuõng chính laø trieát lyù cuûa söï phaùt trieån xaõ hoäi haøi hoøa vaø beàn vöõng. Bôûi vì, vaên hoùa noùi chung vaø những giá trị tinh thần, tö töôûng cuûa daân toäc Vieät Nam noùi rieâng khoâng chæ laø neàn taûng tinh thaàn vaø laø moät trong nhöõng ñoäng löïc phaùt trieån xaõ hoäi maø coøn laø moät trong nhöõng nguoàn löïc noäi sinh beàn bæ vaø maïnh meõ nhaát “hun đúc nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam” [23, tr. 54], giuùp chuùng ta coù theå tieáp noái vaø phaùt huy söùc maïnh truyeàn thoáng daân toäc trong coâng cuoäc ñoåi môùi và hoäi nhaäp quoác teá ngaøy caøng saâu roäng, phong phuù nhöng khoâng keùm phaàn phöùc taïp hieän nay.
Trong tieán trình cuûa coâng cuoäc ñoåi môùi, hôn 20 naêm qua ñaát nöôùc ta ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu thöïc söï to lôùn vaø toaøn dieän treân caùc maët kinh teá, chính trò, vaên hoùa, xaõ hoäi. Ñaït ñöôïc keát quaû ñoù, vaên hoùa ñoùng vai troø raát quan troïng bôûi vaên hoùa laø neàn taûng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi, laø yeáu toá noäi sinh, laø ñoäng löïc vaø muïc tieâu cuûa söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi. Do ñoù, coù theå noùi xaây döïng, phaùt trieån vaên hoùa chính laø cuûng coá xaây döïng vaø phaùt trieån neàn taûng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi. Thieáu neàn taûng tinh thaàn tieán boä, laønh maïnh, khoâng theå coù söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi beàn vöõng. Vaên kieän Ñaïi hoäi X, Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam ñaõ xaùc ñònh: “Phaùt trieån kinh teá laø trung taâm, xaây döïng Ñaûng laø then choát, phaùt trieån vaên hoùa – neàn taûng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi.” [24, tr. 213]
Cuøng vôùi söï nghieäp ñoåi môùi ôû nöôùc ta hieän nay, vieäc môû cöûa hoäi nhaäp giao löu vaên hoùa vôùi taát caû caùc nöôùc treân theá giôùi laø moät xu theá vaø quy luaät taát yeáu. Chuùng ta khoâng theå baûo toàn nhöõng giaù trò vaên hoùa cuûa daân toäc baèng caùch kheùp kín, thu mình, ñoùng cöûa; nhöng ngöôïc laïi, chuùng ta cuõng khoâng theå thöïc söï phaùt trieån neáu nhö môû cöûa khoâng kieåm soaùt, ñaùnh maát baûn saéc vaên hoùa daân toäc. Do ñoù, ñeå baûo toàn vaø phaùt trieån neàn vaên hoùa Vieät Nam tieân tieán, ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc, moät maët chuùng ta phaûi giöõ gìn nhöõng giaù trò truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa vaên hoùa daân toäc; maët khaùc, phaûi môû roäng giao löu vaø tieáp thu coù chon loïc tinh hoa vaên hoùa nhaân loaïi. Ñuùng nhö Vaên kieän cuûa Ñaûng ñaõ khaúng ñònh: “Trong ñieàu kieän kinh teá thò tröôøng vaø môû cöûa giao löu quoác teá phaûi ñaëc bieät giöõ gìn vaø naâng cao baûn saéc vaên hoùa daân toäc, keá thöøa vaø tieáp thu truyeàn thoáng ñaïo ñöùc, taäp quaùn toát ñeïp vaø loøng töï haøo daân toäc. Tieáp thu tinh hoa cuûa caùc daân toäc treân theá giôùi, laøm giaøu ñeïp theâm neàn vaên hoùa Vieät Nam.” [21, tr. 111] Vì vaäy, vieäc tìm hieåu, nghieân cöùu nhöõng giaù trò vaên hoùa tinh thaàn cuûa daân toäc ta trong tieán trình lòch söû tö töôûng Vieät Nam, treân cô sôû ñoù
phaùt huy söùc maïnh cuûa nhöõng giaù trò vaên hoùa truyeàn thoáng toát ñeïp vaø laâu ôøi cuûa daân toäc trong cuoäc soáng hoâm nay laø vieäc laøm vöøa coù yù nghóa lyù luaän laâu daøi vöøa coù tính thôøi söï caáp baùch.
Trong lòch söû tö töôûng Vieät Nam, Thieàn phaùi Truùc Laâm ñôøi Traàn, trong ñoù tieâu bieåu laø tö töôûng trieát hoïc cuûa Traàn Nhaân Toâng – “đệ nhất tổ thiền Trúc Lâm Yên Tử” noåi leân nhö moät daáu son, goùp phaàn khaéc hoïa khaù ñaäm neùt baûn saéc, coát caùch taâm hoàn Vieät Nam noùi chung vaø ñaëc tröng cuûa trieát hoïc Phaät giaùo Vieät Nam nói riêng trong quaù trình phaùt trieån. Traàn Nhaân Toâng khoâng chæ laø nhaø chính trò – moät vò vua anh minh, “nhaân töø, hoøa nhaõ, coá keát loøng daân, söï nghieäp truøng höng saùng ngôøi thuôû tröôùc” [85, tr. 44] maø coøn laø nhaø quaân söï taøi naêng; khoâng chæ laø nhaø vaên, nhaø thô maø coøn laø nhaø tö töôûng lôùn, moät baäc thieàn sö loãi laïc – ngöôøi saùng laäp ra moät doøng thieàn mang baûn saéc Vieät Nam. Ong ñaõ bieát dung hôïp caùc nguoàn tö töôûng töø quaù khöù cuûa daân toäc vôùi trieát lyù phong phuù, saâu saéc, thaâm traàm cuûa Nho, Laõo, ñaëc bieät laø trieát lyù Phaät giaùo, baèng söï keá thöøa, choïn loïc caùc doøng thieàn tröôùc ñaây nhö Tỳ Ni Ña Löu Chi (Vinitaruci), Voâ Ngoân Thoâng, Thaûo Ñöôøng vaø tö töôûng trieát lyù thieàn cuûa Traàn Thaùi Toâng, Tueä Trung Thöôïng só ñeå saùng taïo neân heä thoáng tö töôûng trieát học cuûa mình vôùi nhöõng neùt ñoäc ñaùo vaø ñaëc saéc rieâng, ghi daáu aán saâu ñaäm trong lòch söû tö töôûng Vieät Nam.
Chính vì theá, toâi ñaõ choïn vaán ñeà “Tö töôûng trieát hoïc Traàn Nhaân Tong” laøm ñeà taøi luaän aùn Tieán só cuûa mình.
