LA09.031_Tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ trong các đơn vị dự toán trực thuộc Bộ Quốc phòng
NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN
Đề tài Luận án: Tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ trong các đơn vị dự toán trực thuộc Bộ Quốc phòng
Chuyên ngành: Kế toán (Kế toán, Kiểm toán và Phân tích)
Nghiên cứu sinh: Phạm Bính Ngọ
Người hướng dẫn: GS.TS. Nguyễn Quang Quynh, PGS.TS. Đinh Trọng Hanh
Những đóng góp mới về mặt học thuật, lý luận
Từ lý luận cơ bản về hệ thống kiểm soát nội bộ và đặc thù của quản lý tài chính trong lĩnh vực quốc phòng, luận án đã đề xuất mô hình tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ áp dụng trong các đơn vị dự toán trực thuộc Bộ Quốc phòng, trong đó khẳng định:
(1)Mục tiêu kiểm soát ưu tiên đảm bảo hiệu năng của quản lý thay cho hiệu quả kinh doanh; hoạt động kiểm soát tập trung trên việc xem xét tính tuân thủ hơn đánh giá hiệu quả của vốn, của lao động, của tài nguyên;
(2) Là đơn vị dự toán cấp trung gian nên trong mô hình kiểm soát nội bộ vừa có kiểm soát trực tiếp vừa có kiểm soát gián tiếp; các chính sách, thủ tục kiểm soát được thiết kế không chỉ để vận hành ở bản thân đơn vị mà còn quy định cho cấp dưới thực hiện; trong mô hình không có uỷ ban kiểm soát; (3) Quy trình, thủ tục kiểm soát đòi hỏi tính linh hoạt nhằm thích ứng với các tình huống, các trạng thái sẵn sàng chiến đấu trong thời bình, linh hoạt khi chuyển sang thời chiến.
Những kết luận và đề xuất mới rút ra từ kết quả nghiên cứu
(1) Luận án khẳng định trong các đơn vị dự toán trực thuộc Bộ Quốc phòng Việt Nam tồn tại các dấu hiệu cơ bản của hệ thống kiểm soát nội bộ với ba bộ phận cấu thành là môi trường kiểm soát, hệ thống thông tin và thủ tục kiểm soát, nhưng chưa được tổ chức đầy đủ và chặt chẽ do thiếu cơ sở pháp lý và năng lực thực hiện liên quan đến việc quản lý và kiểm soát các nghiệp vụ tài chính phù hợp với đặc thù hoạt động quốc phòng,
(2) Từ nghiên cứu hoạt động kiểm soát ngân sách quốc phòng ở một số quốc gia, Luận án rút ra cần có lộ trình xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ trong các đơn vị quân đội Việt Nam, trong đó bao gồm các bước hình thành văn bản pháp quy tạo cơ sở pháp lý; đổi mới phương thức kiểm soát ngân sách quốc phòng theo hướng kiểm soát theo khối lượng sản phẩm đầu ra; kiểm soát thông qua hệ thống tiêu chuẩn, định mức chi tiêu quốc phòng; phân rõ và thực hiện đúng phạm vi kiểm soát giữa Kho bạc và quân đội; chuyên nghiệp hoá, dân sự hoá các cơ quan đảm bảo; thiết lập mạng truyền số liệu trong nội bộ để phục vụ công tác quản lý.
(3) Luận án đề xuất giải pháp cụ thể để hoàn thiện tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ trong các đơn vị dự toán trực thuộc Bộ Quốc phòng gồm 5 nhóm:
(a) Đưa ra mô hình tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ thích hợp với những đơn vị dự toán cấp II;
(b) Tạo dựng môi trường kiểm soát thuận lợi bằng cách gắn trách nhiệm của lãnh đạo các đơn vị trong tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ, đồng thời xây dựng chính sách tài chính với các định mức, tiêu chuẩn chế độ phù hợp với thực tế của các đơn vị và thực hiện đúng chế độ công khai tài chính;
(c) Nghiên cứu áp dụng hình thức kế toán Nhận ký chung, hình thành kế toán quản trị, mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác tài chính kế toán;
(d) Xây dựng và thể chế hóa công tác kiểm tra tài chính nội bộ và thực hiện kiểm soát nội bộ, bao quát các khâu lập, phân bổ, cấp phát và quyết toán ngân sách, đảm bảo tách bạch ba chức năng thực hiện nghiệp vụ, ghi sổ và bảo quản tài sản
