ThS17.034_Tiểu từ tình thái trong tác phẩm của nam cao từ góc nhìn ngôn ngữ học
A. MỞ ĐẦU ………………………………………….. …………………………………………. i
1. Lý do chọn đề tài ………………………………………….. …………………………….. 1
2. Lịch sử vấn đề……………………………………… ……………………………………… 1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ………………………………………….. ………. 3
4. Mục đích nghiên cứu, nhiệm vụ nghiên cứu ……………………………………… 4
4.1 Mục đích nghiên cứu ………………………………………….. ……………………. 4
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu ………………………………………….. ………………….. 5
5. Phương pháp nghiên cứu……………………………………… ……………………….. 5
6. Đóng góp của luận văn ………………………………………….. …………………….. 6
6.1. Về mặt lý luận ………………………………………….. ……………………………. 6
6.2. Về mặt thực tiễn ………………………………………….. …………………………. 6
7. Cấu trúc luận văn ………………………………………….. …………………………….. 6
B. NỘI DUNG ………………………………………….. ……………………………………… 7
Chương 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT ………………………………………….. …………… 7
1.1. Khái quát về tình thái ………………………………………….. ………………… 7
1.1.1. Khái niệm về tình thái ………………………………………….. ………………. 7
1.1.2. Chức năng của các phương tiện thể hiện tình thái ……………………. 10
1.1.3 Các phương tiện biểu thị ý nghĩa tình thái ……………………………….. 14
1.1.4. Phân loại tình thái ………………………………………….. …………………… 16
1.1.5. Phân biệt tình thái khách quan và tình thái chủ quan ………………… 18
1.2. Khái quát về tiểu từ tình thái trong tiếng Việt ………………………….. 19
1.2.1. Khái niệm tiểu từ tình thái trong tiếng Việt …………………………….. 20
1.2.2. Về tên gọi của tiểu từ tình thái ………………………………………….. ….. 22
1.2.3 Phân loại tiểu từ tình thái ………………………………………….. ………….. 22
1.2.4 Chức năng của tiểu từ tình thái trong tiếng Việt ……………………….. 26
1.3 Lý thuyết về ngữ dụng học ………………………………………….. ………… 27
1.3.1 Lý thuyết về hành vi ngôn ngữ ………………………………………….. ….. 27
1.3.2 Lý thuyết về lập luận ………………………………………….. ……………….. 32
1.3.3 Lý thuyết về hội thoại ………………………………………….. ………………. 34
CHƯƠNG 2. TÌM HIỂU TÌNH THÁI TRONG TÁC PHẨM CỦA NAM CAO NHÌN TỪ BÌNH DIỆN NGỮ PHÁP VÀ NGỮ NGHĨA …………….. 38
2.1. Tiểu từ tình thái trong tác phẩm của Nam Cao nhìn từ bình diện ngữ
pháp. ………………………………………….. ………………………………………….. …….. 38
2.1.1. Các kiểu tiểu từ tình thái được phân loại theo tiêu chí cấu tạo từ… 38
2.1.2. Tiểu kết ………………………………………….. …………………………………. 44
2.1.3 Căn cứ vào vị trí của tiểu từ tình thái trong phát ngôn ……………….. 45
2.2 Khả năng kết hợp của các tiểu từ tình thái trong tác phẩm của Nam
Cao ………………………………………….. ………………………………………….. ……….. 51
2.2.1 Khả năng kết hợp của nhóm tiểu từ tình thái với các yếu tố cấu tạo
câu (phát ngôn) ………………………………………….. ………………………………………….. . 52
2.2.2 Khả năng kết hợp trong nội bộ nhóm tiểu từ tình thái ……………….. 57
2.3 Tiểu từ tình thái trong truyện ngắn Nam Cao nhìn từ bình diện ngữ
nghĩa ………………………………………….. ………………………………………….. …….. 64
2.3.1 Tiểu từ tình thái biểu thị thái độ của người nói với hiện thực khách
quan ………………………………………….. ………………………………………….. ……………… 64
2.3.2 Tiểu từ tình thái biểu thị thái độ của người nói đối với người nghe .. 69
CHƯƠNG 3. TIỂU TỪ TÌNH THÁI TRONG TÁC PHẨM CỦA NAM
CAO NHÌN TỪ GÓC NHÌN NGỮ DỤNG HỌC ………… 74
3.1. Tiểu từ tình thái trong tác phẩm của Nam Cao với việc đánh dấu các hành vi ngôn ngữ …………. 74
3.1.1 Tiểu từ tình thái đánh dấu hành vi hỏi …………………………………….. 75
3.1.2 Tiểu từ tình thái đánh dấu hành vi cầu khiến ……………………………. 87
3.1.3. Tiểu từ tình thái đánh dấu hành vi khẳng định…………………………. 93
3.1.4 Tiểu từ tình thái đánh dấu hành vi phủ định …………………………….. 94
3.1.5 Tiểu từ tình thái đánh dấu hành vi phản đối …………………………….. 96
3.2 Các tiểu từ tình thái trong tác phẩm của Nam Cao với chức năng định hướng lập luận……….. 97
3.2.1 Tiểu từ tình thái hướng lập luận tới kết luận +r ………………………… 98
3.2.2 Tiểu từ tình thái hướng lập luận tới kết luận -r ……………………….. 101
3.3 Các tiểu từ tình thái trong tác phẩm của Nam Cao với chức năng
đánh dấu lời dẫn nhập, lời hồi đáp trong cặp thoại……………………………….. 103
3.3.1 Các tiểu từ tình thái đánh dấu lời dẫn nhập ( hành vi dẫn nhập) … 103
3.3.2 Tiểu từ tình thái trong truyện ngắn Nam Cao với chức năng đánh dấu hành vi hồi đáp …….. 108
3.4 Các tiểu từ tình thái với chức năng thể hiện vị thế của các nhân vật giao tiếp …………………… 111
3.4.1 Các tiểu từ tình thái thể hiện nhân vật giao tiếp ở vị thế cao ……… 112
3.4.2. Tiểu từ tình thái thể hiện nhân vật giao tiếp ở vị thế thấp ………… 118
3.4.3 Tiểu từ tình thái biểu thị nhân vật giao tiếp ở vị thế ngang bằng …. 120
3.5. Tiểu từ tình thái trong truyện ngắn Nam Cao với chức năng bộc lộ hoàn cảnh giao tiếp …… 122
3.5.1 Tiểu từ tình thái thể hiện cuộc giao tiếp ở hoàn cảnh giao tiếp trang trọng ……. 122
3.5.2 Tiểu từ tình thái thể hiện hoàn cảnh giao tiếp không trang trọng .. 124
3.6 Tiểu từ tình thái và vấn đề chủ thể sử dụng……………………………………. 126
C. KẾT LUẬN ………………………………………….. …………………………………. 132
