LA32.021_Thực hiện pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất ở các tỉnh Bắc Trung Bộ Việt Nam hiện nay
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá mà thiên nhiên đã ban tặng cho con người, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh và quốc phòng. Có thể nói, đất đai vừa là xuất phát điểm vừa là yếu tố cơ bản của đời sống con người, của các sinh vật trên trái đất và quá trình sản xuất của xã hội. Nói về vai trò của đất đai C.Mác viết: “Đất là tài sản mãi mãi với loài người, là điều kiện cần để sinh tồn, là điều kiện không thể thiếu được để sản xuất, là tư liệu sản xuất cơ bản trong nông lâm nghiệp” [61, tr.248]. Ở nước ta “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý” [73, tr.12]. Thực hiện quyền năng của chủ sở hữu Nhà nước giao đất cho các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo (gọi chung là người sử dụng đất) khai thác, sử dụng đất một cách hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả. Để bảo vệ quyền của người sử dụng đất, Nhà nước quy định người sử dụng đất có QSDĐ và QSDĐ là một quyền tài sản.
Để đưa đất đai cùng vận hành với thị trường bất động sản, Đảng ta đã ban hành nhiều chủ trương, đường lối về ĐGQSDĐ, như “Phát triển thị trường bất động sản, bao gồm quyền sử dụng đất và bất động sản gắn liền với đất: bảo đảm quyền sử dụng đất chuyển thành hàng hoá một cách thuận lợi, làm cho đất đai thực sự trở thành nguồn vốn cho phát triển, thị trường bất động sản trong nước có sức cạnh tranh so với thị trường khu vực, có sức hấp dẫn các nhà đầu tư” [37, tr.81] và “Đẩy mạnh việc đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất” [40, tr.86]. Nhà nước cụ thể hoá chủ trương của Đảng bằng việc ban hành các văn bản quản lý, điều hành và tổ chức THPL về ĐGQSDĐ. Quá trình THPL về ĐGQSDĐ đã thể hiện được vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Qua THPL về ĐGQSDĐ đã đưa lại nguồn thu lớn cho ngân sách nhà nước nói chung, cho các địa phương nói riêng, góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế phát triển, giữ vững ổn định chính trị – xã hội; bảo đảm việc giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức ĐGQSDĐ công khai, liên tục, khách quan, bình đẳng, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình thực sự có nhu cầu sử dụng đất. Mặc dù THPL về ĐGQSDĐ là một vấn đề rất quan trọng, nhưng dưới góc độ lý luận chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu một cách toàn diện, đầy đủ và có hệ thống về vấn đề này. Có thể nói hiện nay, chỉ mới có một số bài nghiên cứu, luận văn tốt nghiệp chuyên ngành luật đề cập đến pháp luật về ĐGQSDĐ, hoạt động về ĐGQSDĐ, nhưng chỉ ở mức độ sơ lược, chỉ dừng lại một vài khía cạnh có liên quan đến THPL về ĐGQSDĐ.
Quá trình THPL về ĐGQSDĐ ở các tỉnh BTB thời gian qua đã đạt những kết quả nhất định. Các tổ chức có chức năng bán đấu giá được củng cố, kiện toàn; trình tự, thủ tục ĐGQSDĐ được quy định cụ thể, chặt chẽ, rõ ràng nên hạn chế phần nào tình trạng thông đồng, dìm giá, ép giá. Từng bước xây dựng được đội ngũ đấu giá viên có đủ trình độ, năng lực để thực hiện nhiệm vụ. Sự phối hợp giữa các cơ quan, ban, ngành trong THPL về ĐGQSDĐ được nhịp nhàng hơn. ĐGQSDĐ đã đưa lại nguồn thu lớn cho ngân sách địa phương góp phần quan trọng thúc đẩy kinh tế phát triển, giữ vững ổn định chính trị – xã hội. Tuy nhiên, THPL về ĐGQSDĐ ở các tỉnh BTB thời gian qua vẫn còn bộc lộ một số hạn chế, yếu kém như: tình trạng thông đồng, dìm giá vẫn còn xảy ra; các tranh chấp liên quan đến hoạt động ĐGQSDĐ vẫn còn tồn tại, gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, của tập thể và cá nhân liên quan; sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị như Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi tr
ường, Trung tâm Phát triển quỹ đất, Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản và UBND cấp huyện chưa nhịp nhàng, đồng bộ, vẫn còn tình trạng buông lỏng trong quản lý của các cơ quan QLNN có thẩm quyền đối với tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp. Hoạt động thanh tra, kiểm tra chưa được thường xuyên, có khi chưa thực hiện nghiêm túc, vẫn còn nể nang, né tránh; việc hướng dẫn triển khai thực hiện văn bản QPPL về ĐGQSDĐ giữa các địa phương chưa thống nhất. Do vậy đã phần nào ảnh hưởng đến việc THPL về ĐGQSDĐ ở các tỉnh BTB . Trong xu thế mở cửa, hội nhập hiện nay việc đảm bảo THPL về ĐGQSDĐ ở các tỉnh BTB là vấn đề vô cùng cần thiết bởi nó góp phần quan trọng vào việc hội nhập quốc tế ở Việt Nam. Chính vì vậy, nghiên cứu THPL về đấu giá QSDĐ ở các tỉnh BTB cần phải được tiến hành đầy đủ, đồng bộ cả về mặt lý luận và thực tiễn, để tìm ra những giải pháp phù hợp đáp ứng yêu cầu của thực tiễn THPL về ĐGQSDĐ ở các tỉnh này. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, tôi chọn đề tài “Thực hiện pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất ở các tỉnh Bắc Trung Bộ Việt Nam hiện nay” để làm Luận án tiến sỹ. Đây là đề tài có ý nghĩa quan trọng cả về mặt lý luận cũng như thực tiễn
