ThS31_123_Tăng cường vận dụng các bài toán có nội dung thực tiễn vào dạy môn toán đại số nâng cao 10 – thpt
Nội dung đề tài: “Tăng cường vận dụng các bài toán có nội dung thực tiễn vào dạy môn toán đại số nâng cao 10 – thpt”
I. Lý do chọn đề tài
Giáo dục Việt Nam đang tập trung đổi mới, hướng tới một nền giáo dục
tiến bộ, hiện đại ngang t ầm với các nước trong khu vực và toàn thế giới. Uneco
đã đề ra 4 trụ cột của giáo dục trong thế kỉ 21 là học để biết, học để làm, học để
cùng chung sống, học để khẳng định mì nh (Learning to knovv, Learning to do,
Learning to live together and learning to be). Chính vì thế vai trò của các bài
toán có nội dung thực tế trong dạy học toán là không t hể không đề cập đến.
Vai trò của toán học ngày càng quan trọng và tăng lên không ngừng thể
hiện ở sự tiến bộ trong nhiều lĩ nh vực khác nhau của khoa học, công nghệ, sản
xuất và đời sống xã hội, đặc biệt là với máy tí nh điện tử, toán học thúc đẩy mạnh
mẽ các quá t rì nh tự động hoá trong sản xuất, mở rộng nhanh phạm vi ứng dụng
và trở thành công cụ thiết yếu của mọ i khoa học. Toán học có vai trò quan trọng
như vậy không phải là do ngẫu nhiên mà chí nh là sự liên hệ thường xuyên với
thực tiễn, lấy thực t iễn làm động lực phát triển và là mục tiêu phục vụ cuối cùng.
Toán học có nguồn gốc từ thực tiễn lao động sản xuất của con người và ngược
lại toán học là công cụ đắc lực giúp con người chinh phục và khám phá thế giới
tự nhiên.
Để đáp ứng được sự phát triển của kinh t ế, của khoa học khác, của kỹ t huật
và sản xuất đòi hỏ i phải có con người lao động có hiểu biết có kỹ năng và ý t hức
vận dụng những t hành tựu của toán học trong những điều kiện cụ t hể để mang
lại hiệu quả lao động thiết thực. Chí nh vì lẽ đó sự nghiệp giáo dục – đào tạo
trong thời kì đổi mới hiện nay phải góp phần quyết định vào việc bồi dưỡng cho
HS t iềm năng trí tuệ, tự duy sáng tạo, năng lực tì m tò i chiếm lĩ nh trí thức, năng
lực giải quyết vấn đề, đáp ứng được với thực tế cuộc sống. Để đáp với sự phát
triển của kinh tế tri thức và sự phát triển của khoa học thì ngay từ bây giờ khi
ngồi trên ghế nhà t rường phải dạy cho học sinh tri thức để tạo ra những con
người lao động, tự chủ, năng động sáng tạo và có năng lực để đáp ứng được
những yêu cầu phát triển của đất nước và cũng là nguồn lực thúc đẩy cho mục
tiêu kinh tế – xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chí nh vì thế dạy học toán ở
trường THPT phải luôn gắn bó mật thiết với thực tiễn đời sống.
Nội dung chương t rì nh toán lớp 10 là nội dung quan trọng vì nó có vị trí
chuyển tiếp và hoàn thiện từ THCS lên THPT và có nhiều cơ hội để đưa nội
dung thực tiễn vào dạy học.
Tuy nhiên trong thực t iễn dạy học ở trường THPT nhì n chung mới chỉ tập
chung rèn luyện cho học sinh vận dụng trí thức học toán ở kỹ năng vận dụng tư
duy tri thức trong nội bộ môn toán là chủ yếu còn kĩ năng vận dụng tri t hức
trong toán học vào nhiều môn khác vào đời sống thực tiễn chưa được chú ý đúng
mức và thường xuyên.
Những bài toán có nội dung liên hệ trực t iếp với đời sống lao động sản xuất
còn được trì nh bày một cách hạn chế trong chương trì nh toán phổ thông.
Như vậy, trong giảng dạy toán nếu muốn tăng cường rèn luyện khả năng và
ý thức ứng dụng, toán học cho học sinh nhất thiết phải chú ý mở rộng phạm vi
ứng dụng, trong đó ứng dụng vào thực tiễn cần được đặc biệt chú ý thường
xuyên, qua đó góp phần tăng cường thực hành gắn với t hực t iễn làm cho toán
học không trừu tượng khô khan và nhàm chán. Học sinh b iết vận dụng k iến t hức
đã học để giải quyết trực tiếp một số vấn đề trong cuộc sống và ngược lại. Qua
đó càng làm thêm sự nổ i bật nguyên lý: “Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp
với lao động sản xuất, lý luận gắn với thực t iễn, giáo dục nhà trường kết hợp với
giáo dục gia đì nh và giáo dục xã hội”. Chí nh vì vậy tôi chọn đề tài : Tăng cường
vận dụng các bài toán có nội dung thực t iễn vào dạy học nội dung môn toán Đại
số nâng cao 10 -THPT.
1. Mục đích nghiên cứu
– Mục đích nghiên cứu của luận văn là làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn tăng
cường vận dụng các bài toán có nội dung thực tiễn vào dạy học môn toán 10 -THPT.
-Phân tí ch và xây dựng phương án dạy học có nhiều nội dung toán học thể hiện
về mối liên hệ giữa toán học và thực tiễn, các bài toán thực tiễn đã được đ ưa vào
giảng dạy ở THPT. Qua đó thấy được ý nghĩ a: “Học đi đôi với hành”.
– Biết vận dụng thực tế cuộc sống vào trong dạy học toán.
– Góp phần nâng cao tí nh t hực t ế, c hất lượng dạy học môn to án ở t rường
THPT.
2. Nhiệm vụ nghiên cứu.
Với mục đích nghiên cứu đã nêu ở trên, những nghiệm vụ nghiên cứu của
luận văn là:
a/ Nghiên cứu về tí nh thực tiễn và tí nh ứng dụng của toán học.
b/ Toán học liên hê với thực t iễn đựơc thể hiện như t hế nào trong nộ i dung
chương trì nh toán 10 THPT.
c/Tì m hiểu thực t iễn dạy học môn toán 10 và vấn đề tăng cường vận dụng
các bài toán có nội dung thực tiễn vào giảng dạy.
d/ Đề xuất biện pháp thiết kế, tổ chức dạy học, tiến hành trong giờ học đối
với môn toán ở trường THPT,tính khả thi và hiệu quả của đề tài.
3. Phƣơng pháp nghiên cứu.
Sử dụng các phuơng pháp nghiên cứu chuyên ngành lí luận và phương pháp
giảng dạy môn toán đã học được tập trung vào các phương pháp sau:
a/Nghiên cứu lý luận.
b/ Điều tra quan sát thực tiễn .
c/ Thực nghiệm sư phạm.
II.Cấu trúc luận văn
1) Phần mở đầu.
2) Chương 1: Cở sở l í luận và thực ti ễn.
3) Chương 2. Tăng cường vận dụng các ki ến thức của đại số nâng cao
10 vào giải một số bài toán thực ti ễn.
4) Chương 3. Thực nghiệm sư phạm.
5) Kết l uận.
6) Tài li ệu tham khảo