MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH, SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU 5
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 15
1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án 15
1.2. Khái quát kết quả các công trình đã công bố và những vấn đề đặt ra luận án tiếp tục giải quyết 25
Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 31
2.1. Những vấn đề lý luận về phương tiện dạy học ở trường đại học 31
2.2. Những vấn đề lý luận về phát triển phương tiện dạy học ở các trường đại học trong bối cảnh đổi mới giáo dục 44
2.3 Những vấn đề lý luận về quản lý phát triển phương tiện dạy học ở các trường đại học trong bối cảnh đổi mới giáo dục 56
2.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý phát triển phương tiện dạy học ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 70
Chương 3: CƠ SỞ THỰC TIỄN QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC THUỘC BỘ CÔNG AN 74
3.1. Khái quát về các trường đại học thuộc Bộ Công an 74
3.2. Tổ chức khảo sát thực trạng 76
3.3. Thực trạng phương tiện dạy học và phát triển phương tiện dạy học ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 82
3.4. Thực trạng quản lý phát triển phương tiện dạy học ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 96
3.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý phát triển phương tiện dạy học ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 111
Chương 4: YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC THUỘC BỘ CÔNG AN TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC 116
4.1. Yêu cầu quản lý phát triển phương tiện dạy học ở các trường đại học thuộc Bộ Công an trong bối cảnh đổi mới giáo dục 116
4.2. Biện pháp quản lý phát triển phương tiện dạy học ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 118
Chương 5: KHẢO NGHIỆM, THỬ NGHIỆM CÁC BIỆN PHÁP 140
5.1. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất 140
5.2. Thử nghiệm biện pháp quản lý phát triển phương tiện dạy học ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 148
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 158
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 161
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 162
PHỤ LỤC 171DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮTTT Chữ viết đầy đủ Chữ viết tắt
1 Ban Giám hiệu BGH
2 Bộ Giáo dục và Đào tạo Bộ GD&ĐT
3 Cán bộ quản lý CBQL
4 Chất lượng đào tạo CLĐT
5 Công an nhân dân CAND
6 Công nghiệp hoá, hiện đại hóa CNH, HĐH
7 Công nghệ thông tin CNTT
8 Cơ sở vật chất CSVC
9 Đồ dùng dạy học ĐDDH
10 Giáo dục đại học GDĐH
11 Nghiên cứu khoa học NCKH
12 Nội dung dạy học NDDH
13 Phương pháp dạy học PPDH
14 Phương tiện dạy học PTDH
15 Quản lý giáo dục QLGD
16 Quá trình dạy học QTDH

DANH MỤC BẢNG CỦA ĐỀ TÀI
Trang
Bảng 2.1. Một số cách phân loại phương tiện dạy học 44
Bảng 3.1. Mẫu khách thể khảo sát 77
Bảng 3.2. Khảo sát về vai trò, vị trí của PTDH đối với hoạt động đào tạo 82
Bảng 3.3. Kết quả khảo sát chủng loại, số lượng PTDH 83
Bảng 3.4. Đánh giá tính hiện đại của PTDH 85
Bảng 3.5. Kết quả khảo sát mức độ phù hợp của PTDH với mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo trong các nhà trường 86
Bảng 3.6. Kết quả khảo sát mức độ đầu tư, mua sắm PTDH 88
Bảng 3.7. Thực trạng mức độ tự làm PTDH 90
Bảng 3.8. Đánh giá mức độ thực hiện bảo dưỡng PTDH 91
Bảng 3.9. Đánh giá mức độ thực hiện sửa chữa duy trì trạng thái chất lượng PTDH 93
Bảng 3.10. Kết quả khảo sát tình trạng và tần suất sử dụng PTDH 95
Bảng 3.11. Mức độ thực hiện và hiệu quả lập kế hoạch phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 97
Bảng 3.12.Kết quả khảo sát thực trạng tổ chức phát triển PTDH 100
Bảng 3.13. Kết quả khảo sát thực trạng lãnh đạo, chỉ đạo phát triển PTDH 102
Bảng 3.14. Thực trạng mức độ thực hiện và hiệu quả “Kiểm tra, giám sát, đánh giá quá trình phát triển PTDH” 104
Bảng 3.15. Đánh giá tổng thể mức độ thực hiện và hiệu quả của các tiêu chí quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 107
Bảng 3.16. Kết quả khảo sát mức độ ảnh hưởng của các yêu tố đến quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 109
Bảng 5.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp đề xuất 141
Bảng 5.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất 144
Bảng 5.3. Kết quả khảo nghiệm tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp đề xuất 146
Bảng 5.4. Mức độ sử dụng PTDH trước và sau thử nghiệm 152
Bảng 5.5. Hiệu quả sử dụng phương tiện dạy học trước và sau thử nghiệm 153

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Trang
Sơ đồ 2.1. Sơ đồ phát triển phương tiện dạy học 48
Biểu đồ 3.1. Vai trò, vị trí của PTDH trong quá trình đào tạo 83
Biểu đồ 3.2. Thực trạng mức độ thực hiện và hiệu quả “Lập kế hoạch phát triển PTDH” 99
Biểu đồ 3.3. Thực trạng mức độ thực hiện và hiệu quả “Tổ chức phát triển PTDH” 101
Biểu đồ 3.4. Thực trạng mức độ thực hiện và hiệu quả 103
Biểu đồ 3.5. Mức độ thực hiện và hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát thực hiện kế hoạch phát triển PTDH 106
Biểu đồ 3.6. Đánh giá tổng thể mức độ thực hiện và hiệu quả của các tiêu chí quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an 108
Biểu đồ 3.7. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý phát triển PTDH 111
Biểu đồ 5.1. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất 148
Biểu đồ 5.2. So sánh mức độ sử dụng PTDH 153
Biểu đồ 5.3. So sánh hiệu quả sử dụng PTDH 154

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Phương tiện dạy học là thành tố quan trọng của quá trình dạy học. Trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, những tiến bộ của khoa học, công nghệ trong các lĩnh vực như: Trí tuệ nhân tạo, mạng Internet, công nghệ nano, khoa học về vật liệu, cuộc “Cách mạng công nghệ 4.0”,… có sự tác động mạnh mẽ đến các thành tố của quá trình dạy học, đòi hỏi nhà quản lý giáo dục các cấp phải không ngừng phát triển PTDH nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của giảng viên, chất lượng học tập của người học đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế, xã hội. Về vấn đề này, Chiến lược phát triển giáo dục 2011 – 2020 xác định, cùng với việc thực hiện đồng bộ các giải pháp, cần “Từng bước chuẩn hóa, hiện đại hóa cơ sở vật chất – kỹ thuật, đảm bảo đủ nguồn lực tài chính và PTDH tối thiểu của tất cả các cơ sở giáo dục”[76, tr.20].
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII xác định chủ trương: “Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển, ứng dụng khoa học, công nghệ; phát huy vai trò quốc sách hàng đầu của giáo dục, đào tạo và khoa học, công nghệ đối với sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước”[24, tr.116]. Theo đó, phải đổi mới đồng bộ tất cả các mặt, các thành tố của quá trình giáo dục; trong đó, tăng nguồn lực phát triển PTDH học theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, đồng bộ và đạt tiêu chuẩn quốc tế, đổi mới quản lý là một trong những giải pháp quan trọng để thực hiện chủ trương trên.
Trong giáo dục đại học, một trong những tiêu chuẩn “Quy định chuẩn quốc gia đối với cơ sở giáo dục đại học” đó là: “Có đủ các phương tiện, trang thiết bị cần thiết đáp ứng yêu cầu về đào tạo và nghiên cứu khoa học; có cơ sở thực hành và trang thiết bị chuyên biệt theo yêu cầu đảm bảo chất lượng đối với các ngành, chuyên ngành đào tạo đặc thù.
Thư viện và trung tâm thông tin học liệu có đủ giáo trình, sách tham khảo cần thiết cho các chương trình đào tạo; có bản quyền truy cập ít nhất một cơ sở dữ liệu khoa học quốc tế và có ít nhất một tạp chí khoa học quốc tế (bản in hay bản điện tử) đối với mỗi ngành đào tạo.
Hệ thống hạ tầng CNTT kết nối tất cả các đơn vị liên quan đảm bảo tính sẵn sàng truy cập thông tin và sử dụng theo phân cấp quản lý của cơ sở giáo dục đại học; trang thông tin điện tử có đầy đủ các thông tin cần phải công khai theo quy định của pháp luật và các thông tin cần thiết khác về cơ cấu tổ chức và các mặt hoạt động của cơ sở giáo dục đại học cho sinh viên và những người quan tâm tra cứu” [8, tr.2].
Trong những năm qua, các trường đại học thuộc Bộ Công an, cùng với đổi mới nội dung, PPDH đã được quan tâm đầu tư CSVC, phát triển PTDH. Tuy nhiên, thực tế cho thấy PTDH được đầu tư còn thiếu về số lượng, chưa đồng bộ về chủng loại, chất lượng chưa thật sự đáp ứng với yêu cầu đổi mới QTDH. Một bộ phận cán bộ, giảng viên, nhân viên kỹ thuật do trình độ đào tạo và khả năng khai thác, sử dụng một số PTDH còn hạn chế. Mặt khác, tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng khai thác, sử dụng PTDH hạn chế, do vậy chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của việc khai thác, sử dụng các loại PTDH hiện đại vào QTDH. Trong bối cảnh khoa học, công nghệ ngày càng phát triển, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghệ lần thứ Tư thì vấn đề phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an là hết sức cần thiết và cấp bách.
Trong quản lý phát triển PTDH, nhận thức trách nhiệm trong quản lý, sử dụng PTDH của một số cán bộ, giảng dạy chưa cao. Một bộ phận cán bộ, nhân viên được giao trách nhiệm quản lý PTDH hiện đại có biểu hiện tâm lý e ngại, sợ hư hỏng, liên đới trách nhiệm nên hiệu quả sử dụng các thiết bị này không cao. Công tác kế hoạch hoá việc huy động, sử dụng, quản lý chưa thật sự phù hợp giữa kế hoạch dài hạn và ngắn hạn. Tổ chức lực lượng, phân công, phân định trách nhiệm trong quản lý phát triển PTDH còn có biểu hiện chồng chéo, khó khăn cho việc quản lý, khai thác, sử dụng. Khâu quản lý PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an không những vào phụ thuộc vào quy chế, quy định của ngành Giáo dục mà còn phụ thuộc vào ngành Công an, do vậy không tránh khỏi những vướng mắc cần tháo gỡ.
Thực tế cho thấy, để nâng cao chất lượng đào tạo trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, một trong những giải pháp có ý nghĩa quan trọng và cấp thiết là phát triển và quản lý phát triển PTDH, đảm bảo PTDH đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng, đồng bộ về cơ cấu, phát huy tối đa hiệu quả khả năng khai thác, sử dụng PTDH, từng bước nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng yêu cầu đào tạo cán bộ công an trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay, đảm bảo đạt “Tiêu chuẩn quốc gia đối với cơ sở giáo dục đại học”.
Hiện nay, đã có một số công trình nghiên cứu về quản lý CSVC, PTKT dạy học ở các phạm vi và đối tượng khác nhau. Tuy nhiên, chưa có công trình khoa học độc lập nào nghiên cứu về quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an một cách đầy đủ và có hệ thống. Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi lựa chọn đề tài “Quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an trong bối cảnh đổi mới giáo dục” để nghiên cứu là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất biện pháp quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an trong bối cảnh đổi mới giáo dục nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của các nhà trường đáp ứng yêu cầu xây dựng lực lượng CAND trong giai đoạn hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
– Luận giải những vấn đề lý luận về PTDH, phát triển PTDH và quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
– Phân tích, đánh giá thực trạng PTDH và phát triển PTDH, quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an.
– Đề xuất biện pháp quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an.
– Khảo nghiệm, thử nghiệm biện pháp quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an.
3. Khách thể, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và giả thuyết khoa học
* Khách thể nghiên cứu
Quản lý PTDH ở các trường đại học trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
* Đối tượng nghiên cứu
Quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an trong bối cảnh đổi mới giáo dục.
* Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực tiễn và biện pháp quản lý phát triển PTDH trong mối quan hệ với các thành tố của QTDH, đổi mới PPDH đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, đào tạo ở các trường đại học thuộc Bộ Công an.
Nội dung quản lý phát triển phát triển PTDH về số lượng, cơ cấu chủng loại, chất lượng và sử dụng hiệu quả phương tiện đáp ứng mục tiêu dạy học đại học ở các trường đại học thuộc Bộ Công an và mục tiêu đổi mới giáo dục hiện nay.
Chủ thể quản lý: Hiệu trưởng các trường đại học thuộc Bộ Công an.
Địa bàn nghiên cứu: Luận án tập trung khảo sát ở một số trường đại học: Trường Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an nhân dân, Học viện Quốc tế và Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy.
Giới hạn đối tượng khảo sát: Khảo sát 179 cán bộ quản lý, 352 giảng viên 03 trường đại học thuộc Bộ Công an (Trường Đại học Kỹ thuật – Hậu cần Công an nhân dân, Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy, Học viện Quốc tế).
Số liệu khảo sát: Các số liệu sử dụng để nghiên cứu lấy từ năm 2011 – 2017.
* Giả thuyết khoa học
Quản lý phát triển PTDH là một trong những nhân tố quan trọng đối với nâng cao chất lượng giáo dục trong đổi mới giáo dục hiện nay. Đối với trường đại học thuộc Bộ Công an nếu các chủ thể quản lý quan tâm nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho các lực lượng liên quan; thực hiện tốt công tác kế hoạch hóa kết hợp tổ chức phối hợp giữa các bộ phận tham gia; sâu sát trong chỉ đạo phát triển PTDH; kiểm tra giám sát chặt chẽ việc thực hiện kế hoạch phát triển PTDH ở các trường phù hợp với mục tiêu đổi mới giáo dục và thực tiễn đào tạo của các nhà trường CAND thì sẽ quản lý, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực phát triển PTDH, góp phần nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu và nâng cao chất lượng đào tạo trong các trường đại học thuộc Bộ Công an.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp luận nghiên cứu
Luận án được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử Chủ nghĩa Mác – Lênin; quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về quản lý giáo dục, cụ thể là quản lý phát triển các nguồn lực giáo dục trong nhà trường, trong đó, một trong những nguồn lực quan trọng là PTDH; dựa trên quan điểm tiếp cận nghiên cứu khoa học quản lý giáo dục; cụ thể là:
Tiếp cận chức năng (The functional approach): Chức năng quản lý là một phạm trù chiếm vị trí then chốt trong các phạm trù cơ bản của khoa học quản lý, là những loại hoạt động bộ phận tạo thành hoạt động quản lý tổng thể, là những loại hoạt động quản lý đã được tách riêng, chuyên môn hóa. Các chức năng cơ bản của quản lý là những chức năng chung mà bất cứ chủ thể quản lý nào, dù ở cấp độ quản lý nào, với bất cứ quá trình quản lý nào, đối tượng gì cũng đều phải thực hiện.
Trong cách tiếp cận này, việc quản lý phát triển PTDH như là một quá trình với các chức năng lập kế hoạch, tổ chức nhân sự và các hoạt động chỉ đạo thực hiện và kiểm tra đánh giá việc thực hiện kế hoạch phát triển PTDH nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và hiệu quả sử dụng của chúng. Về mục tiêu chung của phát triển PTDH là: Xây dựng hệ thống các PTDH đủ về số lượng, đảm bảo chất lượng đáp ứng mục tiêu đào tạo, đáp ứng các yêu cầu đổi mới giáo dục, đổi mới PPDH; sử dụng PTDH đạt hiệu quả cao. Các biện pháp quản lý phát triển PTDH cũng được xác định tương ứng với các chức năng quản lý bao gồm lập kế hoạch, tổ chức bộ máy nhân sự, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra đánh giá.
Tiếp cận mục tiêu (The objective approach): Cách tiếp cận theo mục tiêu, hay nói đầy đủ hơn là cách tiếp cận theo mục tiêu đào tạo, có cơ sở là mục tiêu đào tạo được xây dựng một cách chi tiết, bao gồm cả nội dung kiến thức, kỹ năng cần rèn luyện cho người học, phương pháp đào tạo, nguồn học liệu, cũng như phương thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập (đối chiếu với mục tiêu đào tạo). Mục tiêu đào tạo ở đây cũng là mục tiêu đầu ra của quy trình đào tạo thể hiện qua những thay đổi về nhận thức, thái độ và hành vi người học từ lúc vào trường tới lúc ra trường và tham gia vào thị trường lao động. Theo cách tiếp cận này, PTDH được coi trọng và là công cụ giúp học viên tiếp thu kiến thức, kỹ năng nhằm giúp đạt tới hệ mục tiêu đào tạo đã được xác định từ trước. Vì vậy, từ mục tiêu đào tạo chi phối việc đầu tư, phát triển PTDH tương ứng.
Tiếp cận chất lượng (The Quality approach): Chất lượng giáo dục đại học luôn là mối quan tâm hàng đầu của nhiều đối tượng tham gia vào quá trình giáo dục và của các cấp QLGD. Ngoài áp lực của việc hệ thống các trường đại học phát triển mạnh về số lượng, số lượng người học ngày càng tăng, sự biến đổi và phát triển của xã hội ngày càng mạnh mẽ, khiến các nhà tuyển dụng luôn đòi hỏi chất lượng đầu ra của quá trình đào tạo. Chất lượng giáo dục luôn luôn là vấn đề quan tâm đối với chính phủ, các cơ quan nơi hoạch định chính sách giáo dục và nghiên cứu giáo dục…
Cách tiếp cận này đánh giá ở góc độ chất lượng là đáp ứng nhu cầu xã hội, của đơn vị sử dụng. Sản phẩm của các trường đại học CAND được coi là đạt chất lượng khi đáp ứng được yêu cầu của xã hội, của ngành Công an sử dụng nguồn lực CAND trước những yêu cầu ngày càng cao của xã hội hiện đại, trước sự phát triển của “Cuộc cách mạng Công nghệ 4.0” có ảnh hưởng trực tiếp đến giáo dục và đào tạo đặc biệt là giáo dục đại học, tiến tới xây dựng “Mô hình đại học 4.0” trong thế kỷ XXI.
Tiếp cận hệ thống (The systems approach): Theo cách tiếp cận này thì tổ chức quản lý phát triển PTDH là một hệ thống. Các bộ phận quản lý, tổ chức thực hiện phát triển PTDH xem như những yếu tố liên kết với nhau như một chỉnh thể. Quản lý phát triển PTDH cho tất cả các khâu của quá trình dạy học: Dạy của giáo viên, học của học sinh, việc khai thác các nguồn thông tin, chuẩn bị bài giảng, gắn lý thuyết với thực hành luyện tập. Cách tiếp cận này xem xét quá trình cần thiết trong việc đầu tư mua sắm, tổ chức thực hiện, quản lý sử dụng, bảo trì nâng cấp PTDH. Cách tiếp cận hệ thống chịu ảnh hưởng của lý thuyết hệ thống, phân tích hệ thống và kỹ thuật hệ thống. Những khái niệm này được các nhà QLGD sử dụng như một phần của lý thuyết hành chính và tổ chức. Lý thuyết này được sử dụng rộng rãi trong quân sự, kinh doanh và công nghiệp. Còn trong phát triển PTDH thì cách tiếp cận hệ thống xem các đơn vị trong nhà trường là các yếu tố có quan hệ qua lại và tác động lẫn nhau. Phát triển PTDH theo cách tiếp cận hệ thống cần xem xét ở góc độ PTDH chi phối và ảnh hưởng tích cực đến đổi mới nội dung, PPDH của giáo viên, ảnh hưởng đến nhu cầu tự học, tự nghiên cứu của học viên, đến hoạt động đánh giá chất lượng đào tạo trong trường đại học… Tiếp cận hệ thống được thể hiện PTDH là một hệ thống đa dạng, sử dụng và quản lý sử dụng hiệu quả.
Tiếp cận phát triển (The development approach): Theo cách tiếp cận này thì phát triển PTDH là quá trình, chất lượng đào tạo là sự phát triển. chất lượng đào tạo là sự phát triển với nghĩa là phát triển con người, phát triển mọi tiềm năng, kinh nghiệm để có thể làm chủ được bản thân, đương đầu với thử thách một cách chủ động, sáng tạo. Cách tiếp cận này chú trọng đến sự phát triển khả năng hiểu biết, tiếp thu ở người học hơn là truyền thụ nội dung kiến thức đã được xác định từtrước. Theo cách tiếp cận này, đòi hỏi phát triển PTDH là một quá trình từ lập kế hoạch, đầu tư mua sắm, tổ chức quản lý sử dụng, bảo trì bảo quản PTDH, tổ chức kiểm kê, thanh lý PTDH đảm bảo gia tăng về số lượng, chất lượng phương tiện đáp ứng mục tiêu dạy học, mục tiêu đổi mới phương pháp, phong phú về cơ cấu và chủng loại.
Tiếp cận chuẩn (the standard approach): Dựa trên những quy định về CSVC, PTDH được quy định trong “Tiêu chuẩn quốc gia đối với cơ sở giáo dục đại học”, Điều lệ trường Đại học, Luật Giáo dục, những yêu cầu đổi mới giáo dục… để lập kế hoạch phát triển PTDH, xây dựng tiêu chí đánh giá chất lượng PTDH đáp ứng mục tiêu đào tạo, mục tiêu phát triển nhà trường.
* Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu của khoa học QLGD, bao gồm các nhóm phương pháp nghiên cứu sau:
– Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Mục đích: Phân tích, tổng hợp khái quát để tổng quan các công trình khoa học, xây dựng những luận cứ khoa học trong QLGD nói chung, quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học nói riêng để tìm ra những khái niệm và tư tưởng cơ bản là cơ sở lý luận của đề tài, hình thành giả thuyết khoa học, xây dựng khung lý thuyết về quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an.
Các phương pháp cụ thể:
– Phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa, khái quát hóa các tài liệu lý thuyết về PTDH, phát triển PTDH, quản lý phát triển PTDH.
– Phát triển khung lý luận về quản lý phát triển PTDH trong trường đại học Công an nhân dân và các yếu tố ảnh hưởng đến việc quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an.
– Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Mục đích của nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn nhằm phát hiện thực trạng PTDH, thực trạng quản lý phát triển PTDH, những điều kiện cụ thể về kinh tế – xã hội, về đổi mới giáo dục có ảnh hưởng trực tiếp đến quản lý phát triển PTDH, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an phù hợp với thực tiễn.
Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Phương pháp điều tra xã hội học: Sử dụng phiếu hỏi để trưng cầu ý kiến của 179 cán bộ quản lý và 352 giảng viên ở 03 trường đại học thuộc Bộ Công an, đó là: Trường Đại học Kỹ thuật – Hậu cần CAND, Đại học Phòng cháy chữa cháy và Học viện Quốc tế.
Nội dung khảo sát là những vấn đề liên quan đến PTDH, phát triển PTDH và quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an nhằm thông tin khách quan, đảm bảo độ tin cậy, mang tính đại diện cho các trường đại học thuộc Bộ Công an.
Phương pháp phỏng vấn: Tác giả sử dụng hệ thống câu hỏi liên quan đến những vấn đề trong quản lý phát triển PTDH để trao đổi, phỏng vấn các đối tượng là giảng viên, CBQL, học viên các trường đại học thuộc Bộ Công an.
Phương pháp chuyên gia: Được sử dụng nhằm thu thập các ý kiến của các nhà khoa học, các nhà QLGD về vấn đề quản lý phát triển PTDH ở trường đại học thuộc Bộ Công an.
Phương pháp thử nghiệm: Mục đích của phương pháp thử nghiệm nhằm thu thập những thông tin về sự thay đổi trong quản lý phát triển PTDH, khẳng định hiệu quả của các biện pháp quản lý phát triển PTDH ở các trường đại học thuộc Bộ Công an, kiểm chứng các giả thuyết đã nêu và có các kết luận về giải thuyết đó.
Thử nghiệm biện pháp quản lý phát triển PTDH theo hình thức thử nghiệm song hành (nhóm đối chứng và nhóm thử nghiệm).
– Nhóm phương pháp hỗ trợ
Sử dụng phương pháp toán thống kê để phân tích số liệu thống kê, số liệu khảo sát, các số liệu điều tra khảo sát được xử lý bằng các phần mềm, các công thức toán thống kê như: Trung bình cộng, số trung vị, hệ số tương quan thứ bậc Spearman để định lượng kết quả nghiên cứu cho đề tài.