LA17.030_Quản lý hoạt động tham gia xã hội hoá giáo dục của trường trung học phổ thông khu vực đồng bằng Sông Hồng
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Tính cấp thiết
Giáo dục có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của cả một dân tộc vì giáo dục chính là rường cột của mỗi quốc gia để gìn giữ bản sắc dân tộc cũng như phát triển của xã hội. Lịch sử phát triển xã hội loài người đã khẳng định vai trò to lớn của giáo dục trong mọi lĩnh vực của xã hội, giáo dục quyết định tương lai của mỗi con người và của toàn xã hội. Giáo dục có ảnh hưởng rất lớn trong xã hội, nền giáo dục có tốt thì mới góp phần tạo dựng, bảo vệ, làm nền tảng cho xã hội phát triển và hưng thịnh, ngược lại nếu nền giáo dục kém thì quốc gia đó, dân tộc đó yếu và không thể phát triển được Ngay từ ngày đầu thành lập đất nước, với nhận thức “một dân tộc dốt là một dân tộc yếu” ðảng ta đã chủ trương “diệt giặc dốt” cùng với “diệt giặc đói” và “diệt giặc ngoại xâm”. Sắc lệnh số 146/SL ngày 10/6/1946 của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định 3 nguyên tắc căn bản của nền giáo dục nước ta là: “ðại chúng hóa, dân tộc hóa, khoa học hóa”. Người dạy: “Giáo dục là sự nghiệp của quần chúng. Cần phải phát huy thật đầy đủ dân chủ XHCN, xây dựng quan hệ thật tốt, đoàn kết thật chặt chẽ giữa thầy và thầy, giữa trò và trò, giữa học trò với nhau, giữa cán bộ các cấp, giữa nhà trường và nhân dân để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ đó”.
Giáo dục có vai trò quan trọng nên Nghị quyết Trung ương 2, khóa VIII tháng 12/1996 xác định: “Giáo dục và đào tạo là sự nghiệp của toàn ðảng, của Nhà nước và của toàn dân…Mọi người chăm lo cho giáo dục. Các cấp ủy và tổ chức ðảng, các cấp chính quyền, các đoàn thể nhân dân, các tổ chức kinh tế, xã hội, các gia đình và cá nhân đều có trách nhiệm tích cực góp phần phát triển giáo dục và đào tạo, đóng góp trí lực, vật lực, tài lực cho giáo dục và đào tạo. Kết hợp giáo dục nhà trường, giáo dục gia đình và giáo dục xã hội, tạo nên môi trường giáo dục lành mạnh ở mọi nơi, trong từng cộng đồng, từng tập thể”.
Nghị quyết ðại hội ðảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX đã chỉ rõ: “Phát triển giáo dục, đào tạo là một trong những động lực quan trọng để thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, là điều kiện tiên quyết để phát triển nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Thực hiện chủ chương xã hội hóa giáo dục, phát triển đa dạng các hình thức đào tạo, đẩy mạnh việc xây dựng các quỹ khuyến khích tài năng, các tổ chức khuyến học, bảo trợ giáo dục” Nhận thức vai trò của XHHGD, ðảng, Nhà nước và Ngành giáo dục đã có nhiều Nghị quyết, Nghị định, Quyết định và các văn bản về XHHGD và khẳng định cần phải huy động toàn xã hội làm giáo dục, động viên các tầng lớp nhân dân góp nguồn lực xây dựng nền giáo dục dưới sự quản lý của Nhà nước, như: Nghị quyết TƯ 2 khóa VIII của Ban Chấp hành TƯ ðảng, ngày 24/12/1996 về định hướng chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo trong thời kì CNH- HðH và nhiệm vụ đến năm 2000, Nghị quyết 90/CP ngày 21/8/1997
của Chính phủ về phương hướng và chủ trương xã hội hóa giáo dục, Nghị quyết số 05/2005/NQ- CP, ngày 18/4/2005 về đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động giáo dục, y tế và thể dục thể thao, Quyết định số 20/2005/Qð- BGD& ðT phê duyệt đề án: “Quy hoạch phát triển xã hội hóa giáo dục giai đoạn 2005-2010”.
Theo tinh thần của Luật giáo dục, công tác quản lí, chỉ đạo, phát triển giáo dục các cấp bậc học nói chung và Trung học phổ thông nói riêng cũng phải đi cùng với công tác vận động mọi lực lượng, nguồn lực trong xã hội, cần có sự phối hợp giữa các Bộ, Ban, Ngành và các đoàn thể xã hội mới mong đem được kết quả cao có chất lượng. Như vậy, muốn nâng cao chất lượng và phát triển giáo dục ở bậc Trung học phổ thông cũng cần phải có sự phối hợp của mọi lực lượng, các tổ chức đoàn thể trong công tác XHHGD.
Trong Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương ðảng khoá X tại ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của ðảng đã khẳng định để phát triển giáo dục và đào tạo, đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục thì cần đề cao trách nhiệm của gia đình và xã hội phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ.
GD THPT nhằm giúp HS củng cố và pháp triển những kết quả của giáo dục THCS, hoàn thiện học vấn phổ thông và có những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp. ðây là giai đoạn hoàn thiện GD cơ bản tạo điều kiện giúp HS phát huy năng lực cá nhân chuẩn bị những kiến thức và kỹ năng cần thiết để tiếp tục học tập cao hơn ở bậc học đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuôc sống. Vì vậy, có thể khẳng định GD phổ thông nói chung và GD THPT nói riêng đóng một vai trò hết sức quan trọng, tuy nhiên, GD THPT ở Việt Nam hiện nay chưa phải là GD bắt buộc, nên để phát triển GD THPT thì việc XHHGD tại bậc học này là cần thiết và tất yếu.
Khái quát, XHHGD được hiểu là vận động mọi lực lượng, nguồn lực trong xã hội; huy động toàn xã hội, tập thể và cá nhân tham gia vào sự nghiệp GD và đào tạo bằng nhiều hình thức như góp tiền, góp kinh phí, góp đất, góp công sức, trí tuệ và thời gian với mục tiêu là hình thành và phát triển nhân cách thế hệ trẻ. XHHGD là để tăng cơ hội GD cho mọi người, giảm gánh nặng ngân sách nhà nước đầu tư cho GD và tiến tới một xã hội học tập. XHHGD là xu hướng phát triển ở tất cả các nước trên thế giới và đây cũng là một quan điểm cơ bản của ðảng và Nhà nước Việt Nam trong phát triển sự nghiệp GD, đặc biệt là trong xu thế hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa. Trong quá trình phát triển, đặc biệt là trong hơn 60 năm dưới chính quyền Cách mạng, nền GD Việt Nam luôn chứng tỏ là sự nghiệp của toàn dân, toàn dân tham gia vào GD, toàn xã hội quan tâm đến GD.
Vì vậy, có thể khẳng định muốn GD nói chung và GD THPT nói riêng phát triển thì cần XHHGD. Trong những năm qua, XHHGD nói chung và XHHGD THPT nói riêng
đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ đó là nhận thức của toàn xã hội về trách nhiệm và nghĩa vụ tham gia phát triển GD nhà trường đã tăng; Nhà trường THPT đã huy động được nhiều hơn sự đóng góp từ các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp và CMHS đầu tư xây dựng trường, lớp, trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy và học tập; đồng thời phối hợp với các LLXH liên quan tham gia giáo dục cho HS. Tuy nhiên, vẫn còn gặp nhiều khó khăn và hạn chế trong công tác phối hợp giữa “Nhà trường – Gia đình – Xã hội” để huy động toàn xã hội tham gia vào quá trình GD, đóng góp các nguồn lực và cùng tham gia quản lý nhà trường; bên cạnh đó việc quản lý các hoạt động tham gia của CMHS và TVCð của nhà trường cũng chưa thực hiện tốt nên kết quả XHHGD trường THPT vẫn chưa đạt kết quả cao. ðặc biệt tại Việt Nam hiện nay, các nghiên cứu chủ yếu về XHHGD nói chung, còn về huy động tham gia XHHGD trong trường THPT và quản lý việc huy động tham gia như thế nào để có hiệu quả thì chưa có nghiên cứu nào, vì vậy nghiên cứu đề tài luận án “Quản lý hoạt động tham gia xã hội hoá giáo dục của trường Trung học phổ thông khu vực đồng bằng sông Hồng” là một vấn đề cấp thiết cần nghiên cứu cả về lý luận cũng như thực tiễn
