ThS37.104_Nghiên cứu các phương pháp biểu diễn tri thức trong lập trình Logic
Logic tính toán được các nhà logic học đưa ra vào những năm 1950, dựa trên các kỹ thuật tự động hóa quá trình suy diễn logic. Logic tính toán được phát triển thành lập trình logic vào những năm 1970. Từ đó hình thành một khái niệm quan trọng là lập trình khai báo (declarative programming) đối lập với lập trình cấu trúc (procedural programming). Về ý tưởng, các lập trình viên chỉ cần đưa ra khai báo của chương trình còn việc thực hiện cụ thể do máy tính tự xác lập, trong khi đó việc thự c hiện các chương trình hướng thủ tục lại được xác lập cụ thể bởi lập trình viên. Ngôn ngữ Prolog là một công cụ thực hiện rõ ý tưởng này. Chương trình dịch Prolog đầu tiên ra đời đã chứng tỏ đó là một ngôn ngữ thực hành và được phổ biến trên toàn thế giới.
Sự phát triển của lập trình logic chính thức bắt đầu vào cuối những năm 1970. Những phát triển xa hơn đạt được vào đầu thập kỷ 80, bắt đầu với sự xuất hiện của quyển sách đầu tiên nói về các cơ sở lập trình logic. Việc lựa chọn lập trình logic làm mô hình cơ sở cho dự án Các hệ thống máy tính đời thứ 5 của Nhật (Japanese Fifth Generation Computer Systems Project) đã mở đầu cho sự phát triển của các ngôn ngữ lập trình logic khác.
Nhờ khả năng khai báo tự nhiên của lập trình logic, Prolog nhanh chóng trở thành một ứng cử viên cho việc biểu diễn tri thức. Tính đầy đủ của nó trở nên rõ ràng hơn khi mối liên hệ giữa các chương trình logic với cơ sở dữ liệu suy diễn được đưa ra vào giữa thập kỷ 80. Việc sử dụng lập trình logic và cơ sở dữ liệu suy diễn để biểu diễn tri thức được gọi là “cách tiếp cận logic cho việc biểu diễn tri thức”. Cách tiếp cận này dựa trên ý tưởng là chương trình máy tính được cung cấp các đặc thù logic của tri thức trong đó, do đó nó độc lập với bất kỳ cách thực hiện riêng biệt nào, với ngữ cảnh tự do, dễ dàng thao tác và suy diễn.
Chính vì vậy, cú pháp của ngôn ngữ lập trình phải kết hợp được bất kỳ chương trình nào với đặc thù khai báo của nó. Khi đó, việc thực hiện các phương pháp tính toán sẽ thông qua so sánh các thuộc tính cụ thể với cú pháp khai báo. Việc đưa ra một cú pháp thích hợp cho các chương trình logic được coi như một trong những lĩnh vực nghiên cứu quan trọng nhất và khó nhất trong lập trình logic.
Luận văn này sẽ trình bày các kết quả nghiên cứu về cú pháp và ngữ nghĩa của chương trình logic, bao gồm các lập trình logic thông thường và lập trình logic mở rộng, tiếp đó sẽ đề cập môi trường lập trình logic DLV (Datalog with Vel) và cách thức kết hợp môi trường logic này trong mã nguồn hướng đối tượng Java, cuối cùng trình bày hai bài toán minh họa (bài toán N quân hậu và bài toán Cây khung nhỏ nhất) được cài đặt trên DLV và được chạy trong mã nguồn hướng đối tượng Java
