LA32.029_Giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ở Việt Nam hiện nay
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
2.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận án là làm rõ cơ sở lý luận của hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ở Việt Nam. Từ cơ sở lý luận đã xác định, Luận án tiến hành đánh giá thực trạng, căn cứ yêu cầu của thực tiễn, đề xuất việc đổi mới nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ở Việt Nam hiện nay.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Một là, về phương diện lý luận, nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản về học sinh phổ thông, các đặc điểm về tâm lý, sinh lý, nhận thức có ảnh hưởng, tác động đến hoạt động giáo dục quyền con người; làm rõ nội hàm khái niệm, đặc điểm, nội dung, phương pháp, hình thức, các nhân tố tác động đến hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông trên cơ sở các vấn đề lý luận về giáo dục quyền con người.
Hai là, về thực tiễn, nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông, nêu rõ những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế của hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông trên các phương diện: nhận thức, nội dung, phương pháp, cách thức, chủ thể tiến hành hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông. Tác giả luận án tiến hành điều tra hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ở một số địa phương để làm minh chứng cho các luận điểm khoa học được nêu ở trong Luận án.
Ba là, nghiên cứu đề xuất các giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm một sốnước và ứng dụng vào cho phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội ở nước ta hiện nay.
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu của đề tài
3.1. Phạm vi nghiên cứu
– Phạm vi về nội dung:
Luận án xác định phạm vi nghiên cứu là những vấn đề lý luận cơ bản về giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông, bao gồm các hợp phần cơ bản như đối tượng, chủ thể, nội dung, hình thức, phương pháp, các yếu tố tác động và các điều kiện đảm bảo thực hiện; nghiên cứu thực trạng trên cơ sở khung lý thuyết trên; đềxuất quan điểm, giải pháp đổi mới trên tất cả các hợp phần cơ bản thuộc khung lý thuyết của giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông.
Giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông trong Luận án tập trung vào hình thức giáo dục chính khóa về quyền con người, tức là hoạt động giáo dục quyền con người do trường phổ thông thực hiện. Các hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ngoài nhà trường đóng vai trò hỗ trợ cho giáo dục quyền con người chính thức.
– Phạm vi về không gian và đối tượng nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu, khảo sát ở một số trường phổ thông ở thành phố Hà Nội, tỉnh Thừa Thiên Huế và thành phố Hồ Chí Minh. Việc lựa chọn điểm tiến hành điều tra được phân bổ cho cả ba khu vực địa lý (Miền Bắc, Miền Trung và Miền Nam). Đối tượng được khảo sát thực tiễn giáo dục quyền con người bao gồm: nhà quản lý trong trường phổ thông, giáo viên giảng dạy môn Đạo đức và Giáo dục công dân, giáo dục pháp luật và các học sinh phổ thông.
– Phạm vi về thời gian: Luận án tập trung nghiên cứu, khảo sát giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông trong những năm gần đây, từ năm 2013 đến hiện nay.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ở nước ta hiện nay. Khái niệm học sinh phổ thông được hiểu theo Luật Giáo dục năm 2005 (sửa đổi 2009) bao gồm học sinh tiểu học, học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thông.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của đề tài
Về phương pháp luận, luận án được thực hiện trên cơ sở quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy luật lịch sử; quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước, pháp luật và phát triển con người; quan điểm, chủ trương của Đảng về bảo vệ quyền con người; khoa học chính trị – pháp lý hiện đại về quyền con người, giáo dục quyền con người.
– Về các phương pháp nghiên cứu : Để thực hiện nhiệm vụ của luận án, tác giả sử dụng các phương pháp cụ thể như phân tích, tổng hợp, diễn dịch, quy nạp, phương pháp lịch sử, so sánh, điều tra xã hội học đối với toàn bộ nội dung các vấn đề nghiên cứu của luận án.
– Phương pháp nghiên cứu tài liệu được sử dụng nhằm nghiên cứu các tư liệu tại đề tài khoa học, sách chuyên khảo, bài báo, tạp chí khoa học có chứa đựng các phân tích và kết luận đã được các tác giả khác thực hiện; các văn kiện của Đảng, văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước, số liệu thống kê chính thức đã công bố,… để làm rõ thành quản nghiên cứu và những khoảng trống cần được tiếp tục nghiên cứu làm rõ. Phương pháp này được áp dụng chủ yếu trong Chương 1, Chương 2 của Luận án.
– Phương pháp hệ thống, liên ngành nhằm làm rõ đối tượng nghiên cứu của đềtài có mối quan hệ mật thiết với nhiều ngành khoa học xã hội khác như giáo dục học, tâm lý học, xã hội học… để có sự luận giải đa chiều về giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông. Phương pháp này áp dụng chủ yếu trong Chương 2 và Chương 3 của Luận án.
– Phương pháp điều tra xã hội học được sử dụng trong việc nghiên cứu, khảo sát, đánh giá về thực trạng nhận thức và thực hiện giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông. Nội dung điều tra xã hội học chủ yếu được tiến hành tại một sốtrường trung học phổ thông ở Hà Nội, Thừa Thiên Huế và thành phố Hồ Chí Minh. Việc điều tra theo phương pháp chọn mẫu. Mỗi tỉnh sẽ lựa chọn 6 trường ở cả ba cấp tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông. Việc điều tra được tiến hành ngẫu nhiên dưới sự trợ giúp của giáo viên chủ nhiệm trong việc phát và thu phiếu.
5. Những đóng góp mới của luận án
– Luận án đã nghiên cứu, làm rõ nội hàm khái niệm giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông, đặc trưng cơ bản và các yếu tố cấu thành cơ bản của giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông
– Nghiên cứu các yếu tố tác động đến hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông theo các chiêu hướng tích cực hay tiêu cực;
– Nghiên cứu trên cơ sở kết hợp cách tiếp cận – phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục con người, quan điểm của khoa học pháp lý hiện đại và các quan điểm cơ bản về giáo dục học và tâm lý học.
– Nghiên cứu, khảo sát, đánh giá thực trạng giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ở một số trường phổ thông để rõ những tồn tại, hạn chế trong thực tiễn giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ở Việt Nam hiện nay.
– Căn cứ vào đường lối đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục quốc dân, trong đó có đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, luận án xây dựng luận cứ khoa học cho các giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao hiệu quả giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông trong điều kiện Việt Nam hiện nay.
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
Luận án là công trình nghiên cứu có tính hệ thống về hoạt động giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông – đối tượng đang trong quá trình hình thành, hoàn thiện nhân cách. Các kết quả nghiên cứu của Luận án góp phần bổ sung và phát triển những vấn đề lý luận về giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông dựa trên những đặc thù của đối tượng được giáo dục làm cơ sở lý luận cho việc đổi mới, nâng cao hiệu quả giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông trong giai đoạn hội nhập hiện nay. Ngoài ra, luận án cũng là nguồn tài liệu tham khảo trong nghiên cứu và giảng dạy khoa học pháp lý, phục vụ cho hoạch định chính sách giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông trong điều kiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo hiện nay.
7. Cơ cấu của luận án
Ngoài Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Luận án có gồm 4 chương như sau:
– Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài và cơ sở lý thuyết của việc nghiên cứu đề tài;
– Chương 2. Những vấn đề l ý luận về giáo dục quyền c on người cho học sinh phổ thông;
– Chương 3. Thực trạng giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ở Việt Nam;
– Chương 4. Nhu cầu, quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục quyền con người cho học sinh phổ thông ở Việt Nam hiện nay.
