LA17.012_Điều chỉnh hành vi ngôn ngữ cho trẻ tự kỷ 3 – 6 tuổi dựa vào bài tập chức năng
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Tự kỷ là một dạng khuyết tật phát triển phức tạp. Hội chứng tự kỷ đƣợc phát hiện vào những năm 40 của thế kỷ XX và thực sự xã hội công nhận vào năm 1943 do bác sĩ tâm thần ngƣời Hoa Kỳ Leo Kanner mô tả một cách rõ ràng và khoa học. Ở Việt Nam, cho tới đầu thế kỷ XXI, hội chứng tự kỷ mới đƣợc quan tâm nghiên cứu nhiều hơn. Khoảng hơn 30% TTK không có NN nói hoặc NN nói rất ít [97], cũng có nhiều TTK có NN nói nhƣng không biết cách sử dụng NN phù hợp với ngữ cảnh. Những ảnh hƣởng do
khiếm khuyết NN của TTK dẫn đến trẻ gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống và học tập, đặc biệt trong việc hòa nhập cộng đồng.
HVNN là cách thức thể hiện để tƣơng tác với những ngƣời khác một cách có hiệu quả và rất có ý nghĩa với TTK. TTK muốn tƣơng tác, giao tiếp cần phải biết bộc lộ đƣợc
những yêu cầu cá nhân thông qua các hình thức giao tiếp khác nhau, hiểu đƣợc NN và thực hiện đƣợc các mệnh lệnh của ngƣời khác. Trên thực tế, TTK 3 – 6 tuổi gặp rất nhiều khó khăn trong tƣơng tác xã hội với những ngƣời xung quanh, trẻ chƣa biết cách bộc lộ yêu cầu và diễn đạt những mong muốn của mình với ngƣời khác, từ đó, nảy sinh các HV thiếu tích cực do trẻ không đƣợc đáp ứng đúng nhu cầu của mình. Việc can thiệp HVNN cho TTK sẽ giúp trẻ tăng cƣờng khả năng nhận thức, tƣơng tác và sự phát triển nói chung để hòa nhập cộng đồng của trẻ. Mặt khác, giai đoạn 3 – 6 tuổi là giai đoạn can thiệp sớm, điều chỉnh HVNN của TTK có ý nghĩa giúp trẻ chuẩn bị tâm thế để đi học hòa nhập đúng độ tuổi.
Trên thế giới đã có một số tác giả nghiên cứu về đặc điểm HVNN và nghiên cứu các BP can thiệp HVNN cho TTK nhƣ: Skinner, Jack Mi Chael, Mark Sundberg, Jim
Partington & Vince Carbone. Các kết quả nghiên cứu cho thấy, thông qua việc tác động HVNN, TTK có thể đáp ứng lại yêu cầu của ngƣời khác và thể hiện những nhu cầu của
bản thân, giúp trẻ học tập và sinh hoạt trong cộng đồng. Ở Việt Nam, các công trình nghiên cứu tiêu biểu nhƣ: Nghiên cứu “Một số đặc điểm dịch tễ học của TTK” điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung Ƣơng giai đoạn 2000 đến 2007 của bác sỹ Nguyễn Thị Hƣơng Giang [12]. Nghiên cứu “Nhận thức của TTK” của tác giả Ngô Xuân Điệp (2009) tại Thành phố Hồ Chí Minh [8]. Nghiên cứu “Ứng dụng việc chăm sóc tại nhà cho trẻ có rối loạn tự kỷ” của nhóm tác giả Nguyễn Thị Diệu Anh và cộng sự tại bệnh viện Nhi Đồng 1 TP HCM [2]. Nghiên cứu này đã tiến hành trên 10 TTK đƣợc tiến hành can thiệp bằng phƣơng pháp TEACCH tại gia đình với sự tham gia can thiệp của 10 GV giáo dục đặc biệt [2]. Nghiên cứu về “BP dạy học đọc hiểu cho học sinh rối loạn phổ tự kỷ ở đầu cấp tiểu học” của tác giả Nguyễn Nữ Tâm An [1],… Tuy nhiên chƣa có công trình nghiên cứu riêng về đặc điểm HVNN của TTK và cách can thiệp HVNN cho TTK nói chung và TTK trong độ tuổi mầm non nói riêng. Từ những vấn đề lý luận và thực tiễn trên, chúng tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài “Điều chỉnh HVNN cho TTK 3 – 6 tuổi dựa vào BTCN”.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Xây dựng quy trình điều chỉnh HVNN cho TTK 3 – 6 tuổi dựa vào BTCN nhằm giúp TTK thể hiện những nhu cầu, mong muốn của mình với ngƣời khác để có thể hoà nhập cộng đồng
