LA02.088_Các nhân tố ảnh hưởng đến sự trung thành của các công ty niêm yết đối với các công ty kiểm toán độc lập tại Việt Nam
Những đóng góp về lý luận:
Đề tài góp phần bổ sung vào lý luận khoa học kiểm toán nói chung và kiểm toán báo cáo tài chính (BCTC) nói riêng tại Việt Nam. Đó là, kiểm toán báo cáo tài chính được nhìn nhận theo cả góc độ kỹ thuật và dịch vụ. Cụ thể, theo góc độ kỹ thuật, kiểm toán báo cáo tài chính được hiểu là hoạt động kiểm tra và đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính của doanh nghiệp (DN) do các công ty kiểm toán (CTKT) thực hiện. Còn theo góc độ dịch vụ, kiểm toán báo cáo tài chính là loại hình dịch vụ giữa bên cung cấp dịch vụ (các công ty kiểm toán) và bên mua dịch vụ (các doanh nghiệp). Trong mối quan hệ dịch vụ cung cấp – mua này thì sự trung thành của các doanh nghiệp đối với các công ty kiểm toán là yếu tố để đánh giá sự phát triển và cạnh tranh giữa các công ty kiểm toán tại Việt Nam.
Trên cơ sở các nghiên cứu điển hình ngoài nước và trong nước như Baloglu (2002), Zeithaml và Bitner (2003), Đặng Đức Sơn (2011), Đoàn Thanh Nga (2011) … và kết quả nghiên cứu của tác giả, đề tài đã nhận dạng các nhân tố tác động đến sự trung thành của các doanh nghiệp niêm yết (DNNY) đối với các công ty kiểm toán độc lập tại Việt Nam và tìm ra 4 nhân tố: sự hài lòng về chất lượng dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính, lợi ích chi phí về hoạt động kinh doanh, mối quan hệ nghiệp vụ giữa doanh nghiệp và CTKT, và mối quan hệ cá nhân giữa doanh nghiệp và công ty kiểm toán. Trong đó, nhân tố sự hài lòng, lợi ích chi phí về hoạt động kinh doanh và mối quan hệ nghiệp vụ giữa doanh nghiệp và công ty kiểm toán có tác động cùng chiều đến sự trung thành, còn nhân tố mối quan hệ cá nhân giữa doanh nghiệp và công ty kiểm toán tác động ngược chiều.
Những đóng góp về thực tiễn và đề xuất:
Đối với các công ty kiểm toán: dựa vào kết quả nghiên cứu mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến sự trung thành của các doanh nghiệp niêm yết, các công ty kiểm toán cần nâng cao năng lực chuyên môn và ý thức nghề nghiệp trong quá trình kiểm toán. Tuy nhiên, cần hạn chế mối quan hệ nếu trở nên thân thiết ở mức độ cá nhân. Một điểm nữa hết sức quan trọng được các doanh nghiệp đánh giá cao là ngoài việc kiểm toán báo cáo tài chính, thì các công ty kiểm toán phải mang lại giá trị gia tăng cho doanh nghiệp (Ví dụ như tư vấn về hệ thống kế toán, về hệ thống kiểm soát và quản lý). Điểm cuối cùng mà các công ty kiểm toán cũng cần lưu ý đó là sự hài lòng của doanh nghiệp về chất lượng dịch vụ kiểm toán. Các doanh nghiệp đánh giá cao về các khía cạnh của dịch vụ kiểm toán bao gồm sự tin cậy đối với công ty kiểm toán, sự sẵn lòng và quan tâm của công ty kiểm toán đối với doanh nghiệp.
Đối với các cấp quản lý như Bộ Tài chính và Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam, với mục tiêu xây dựng môi trường cạnh tranh và phát triển bền vững trong lĩnh vực kiểm toán, cần phổ biến và tuyên truyền cho các công ty kiểm toán nhận thức được tầm quan trọng của các yếu tố mà các doanh nghiệp sử dụng dịch vụ kiểm toán quan tâm (qua kết quả nghiên cứu), hạn chế việc cạnh tranh không lành mạnh bằng giá phí như hiện nay.
